آنزیم ها در چرم سازی :
آماده سازی چرم ها از حیوانات به قدیم باز میگردد. از قدیم از مواد شیمیایی سختی مانند آهک ، قلیا و سولفور استفاده می شود. استفاده از ادرار و مدفوع به طور ناخود آگاه به عنوان منبع آنزیمی به کار می رفت و دباغی به عنوان روشی غیر پاکیزه و غیر حرفه ای در نظر گرفته می شد.در سال 2004، Otto Roehm که آلمانی بود پایه گذار علم کاربردی و تکنیکی چرم شد که در نتیجه آن کیفیت چرم بهتر شد. پروتئاز برای چرم سازی هر ساله در سراسر جهان برای تولید 100 تن چرم به کار می رود.
چرم :
پوست حیوان شامل 60-65% آب، حدود 30 %پروتئین( کمتر از 90% کلاژن با کراتین، الاستین و سایر ترکیبات به عنوان ترکیبات بسیار کم) و حدود 2 تا 10% چربی است. اپیدرم حدود 1 % از پوست را تشکیل می دهند: که آن از لایه بیرونی شامل لایه درونی، لایه گرانولار و لایه موکوسی تقسیم می شود. درمیس (لایه چرمی) 85% ضخامت پوست را تشکیل میدهد شامل لایه پیلاری با فیبر کلاژن و لایه رتیکولار است.
لایه نهایی شامل هیدرودرمیس است که حدود 15% از ضخامت پوست را تشکیل داده است که شامل کلاژن، ماهیچه، بافت های چربی و عصبی و رگ خونی است. چرم ساخته شده از لایه چرمی پوست که شامل مو، چربی، پروتئین های غیر فیبری می باشد که آب آن حذف شده است و طی مراحل مختلف تثبیت شده است. در محیط مرطوب پوست هایی که تثبیت نشده اند به سرعت از بین می روند و خاصیت انعطاف پذیری خود را پس از خشک کردن از دست می دهند.
آنزیم ها و تیمار چرم :
بلافاصله پس از حذف لاشه، چرم به وسیله حذف آب (با نمک زدن) از حمله میکروب ها محافظت می شود. به روشی که به آن اصطلاحا واتر شاپ (water shop) گفته می شود، چندین مرحله دنبال می شود، در طول غوطه ور سازی، خون، چرک ، نمک، چربی و پروتئین های غیر فیبری به وسیله افزودن آب و سورفاکتانت و عوامل کاهش دهنده حذف می شود. در این مرحله پوست چرمی آب را جذب می کند.
آنزیم های پروتئولیتیک این پروسه نرم شدن را به طور مشخصی حمایت می کنند: آن ها به حذف رنگدانه ، چربی و غدد عرق کمک می کنند که یک پیش شرط لازم برای رسیدن به ” آنیلین چرم” که یک چرم با کیفیت است می باشد. آنزیم ها که در این پروسه استفاده می شوند باید خاصیت پروتئولیتیکی زیادی بدون آسیب رساندن به کلاژن داشته باشند. تریپسین (عصاره پانکراتیک) و پروتئاز باکتری های Bacillus subtilis یا Aspergillus sojae برای این هدف مناسب هستند.
کاربرد بیوتکنولوژی در چرم سازی
در این پروسه، اپیدرمیس و باقیمانده های مو حذف می شوند و پوست برای دباغی آماده می شود. آهک و سدیم سولفیت برای این مرحله مناسب هستند. سنتی کارها این کار را به صورت دستی انجام می دهند. امروزه مواد آلکالینی قوی تشکیل شده از کلسیم هیدروکسید و سدیم سولفیت استفاده می شود و پروتئاز تثبیت کننده قلیا از Bacillus alkalophilus اضافه می شود. هنگام پروسه شستشو، قلیا به وسیله افزودن نمک آمونیوم یا ارگانیک اسیدها حدف می شود. آنزیم های پانکراتیک چنانچه خنثی باشند و پروتئاز های قلیایی باکتری ها و قارچ ها می توانند به این مرحله که حذف پروتئین های غیر کلاژنی هستند کمک کنند. پروتئاز های قارچی همچنین برای از بین بردن پرمهای کرومیومی (بلوز مرطوب) استفاده می شوند. استفاده از آنزیم ها برای هر مرحله باعث کاهش مصرف 50 % ای آب می شود.
آنزیم ها برای صنعت پارچه و نساجی :
فیبرهای نساجی و تار و پود پارچه تحت استرس های مکانیکی قرار می گیرند. برای جلوگیری از درز و شکاف هنگام این فرایند معمولا با آهار زدن تقویت می شوند. برای مقرون به صرفه بودن، نشاسته برای آهار به کار می رود. پلیمرهایی مانند اتیلن وینیکل استات یا پلی اورتان ها هم استفاده می شود. چسبندگی آهار برای نخ ها بسیار خوب است اگرچه باید بعد از بافندگی و قبل از مرحله خشک کردن، بیلیچینگ و تقویت حذف بشود. در مورد نشاسته، آلفا آمیلاز باسیلوس معمولا برای این اهداف استفاده می شود .
سنگ شویی برای پارپه های کتانی مانند شلوار جین های به نظر کهنه، به کار می رود. در این روش اصلی، پارچه ها با سنگ پا شسته می شوند. در این صورت سطح پارچه خشن و نخ های لایه رویی کتان قابل مشاهده می شود. این پروسه کاملا آسیب زننده هست. سلولاز های آسپرژیلوس برای این کار، به کار می رود. آنها بعضی از لایه های رنگی را از سطح بدون آسیب زدن پارچه به کار می رود. سلولازهایی مانند BioBlast برای از بین بردن فیبرهای سلولزی پارچه به کار می رود.
آنزیم ها در چرم سازی
آنزیم ها در چرم سازی
آنزیم ها در چرم سازی