گرگور مندل
گرگور مندل یک کشیشی اتریشی (تولد ۲۰ ژوئیه۱۸۲۲- درگذشت ۶ ژانویه ۱۸۸۴) بود که به واسطه تحقیقات خود بر روی به ارث رسیدن صفات ژنتیکی در گیاهان به عنوان پدر دانش ژنتیک نوین شناخته میشود. گرگور مندل در ۱۸۶۵ توانست قوانین حاکم بر انتقال صفات وراثتی را که حاصل آزمایشهایش روی گیاه نخود فرنگی بود، شناسایی کند. توجه داشته باشید این دانشمند را با شمیدان معروف مندل (مندلیف) شیمیدان معروف اشتباه گرفته نشود.
تقابل نظریه لامارک و داروین با مندل
از آنجایی که در جامعه علمی آن زمان بسیاری از افراد با نفوذ همچنان نظریات داروین و لامارک را صحیح میپنداشتند به دیدگاهها و کشفیات او اهمیت چندانی ندادند و نتایج کارهای مندل به دست فراموشی سپرده شد. به نظر میرسید، پرونده این دانش رو به بسته شدن است. در سال ۱۹۰۰ میلادی کشف مجدد قوانین ارائه شده از سوی مندل، توسط درویس، شرماک و کورنز باعث شد که نظریات او مورد توجه و قبول قرار گرفته و مندل به عنوان پدر علم ژنتیک شناخته شود.
کشف گرگور مندل چه بود؟
مندل مسئلهٔ وراثت را در گیاهِ نخودفرنگی بررسی کرد. او دو نوع نخودفرنگی را یکی با دانههای سبز و دیگری با دانههای زرد انتخاب کرد. همانطور که همه میدانیم:
اگر نخودفرنگیهای دانه سبز را با هم جفت کنیم مسلم است که فرزندان نیز دانه سبز خواهند شد.
اگر نخودفرنگیهای دانه زرد را با هم جفت کنیم مسلم است که فرزندان نیز دانه زرد خواهند شد.
اما مندل نخود فرنگیهای دانه سبز و دانه زرد را با هم جفت کرد. مندل مشاهده کرد که همهٔ فرزندان دانه زردشدند (نسلِ اول همه زرد). با این وجود وقتی این فرزندان را که همگی دانه سبز بودند با یکدیگر جفت کرد، نتیجه بسیار عجیب بود. ۳/۴ فرزندانِ نسلِ دوم دانه زرد و ۱/۴ دانه سبز شدند! او همین آزمایش را با خصوصیات و ویژگیهای دیگرِ گیاهِ نخودفرنگی نیز تکرار کرد و به نتایجِ مشابه رسید. از آنجاییکه او چیزی از ژنهای غالب و مغلوب نمیدانست این موضوع برایش بسیار عجیب مینمود.
او استدلال کرد که در تعیینِ هر ویژگی دو عامل نقش دارد. (مثلاً برای تعیینِ رنگ دانهٔ گیاهِ نخودفرنگی دو عاملِ سبز و زرد وجود دارد) یکی از این دو عامل بر دیگری ارجحیت داشته و آن ویژگی یا خصوصیت را تعیین میکند. امروزه این عوامل، ژن (آلل) نامیده میشوند. یافتههای مندل این عقیده ی رایج که فرزندان به سادگی صفاتِ والدین را به ارث میبرند به مبارزه طلبید. در واقع این یافتهها نشان داد که بینِ ژنوتیپ (توانایی بالقوهٔ ژنتیکی) و فنوتیپ (ویژگیها و خصوصیاتِ بالفعل شده) تفاوت وجود دارد. مثلاً در موردِ گیاه نخودفرنگی، از لحاظِ فنوتیپ همهٔ این والدین دانه زرد بودند ولی از لحاظ ژنوتیپ آنها یک ژنِ دانه سبز و یک ژنِ دانه زرد داشتند.
لقب یوهان گرگور مندل چیست?
یوهان گرگور مندل به عنوان پدر علم ژنتیک نوین شناخته میشود.
قانون اول یوهان گرگور مندل چیست?
قانون اول یوهان گرگور مندل یا قانون تقسیم ارث (Law of Segregation) بیان میکند که در هنگام تولید مثل، دو عامل ارثی (یا ژن) که هر یک از پدر و مادر به نوبت به فرزند منتقل میشود، جدا شده و به فرزند منتقل میشود. به عبارت دیگر، هر فرد دارای دو نسخه از هر ژن است و در هنگام تولید مثل، تنها یک نسخه از هر ژن به فرزند منتقل میشود.
قوانین یوهان گرگور مندل در وراثت چیست?
1- قانون جدایی: در این قانون، مندل اظهار کرد که خصوصیات هر گونه به صورت جداگانه و مستقل از خصوصیات دیگر به نسل بعدی منتقل میشود. به عبارت دیگر، هر خصوصیت در نسل بعدی به صورت مستقل از سایر خصوصیات به وجود میآید.
2- قانون همبستگی: در این قانون، مندل اظهار کرد که برخی خصوصیات با یکدیگر همبستگی دارند و در نتیجه به صورت همزمان به نسل بعدی منتقل میشوند.
3- قانون اولویت: در این قانون، مندل اظهار کرد که در صورت وجود دو خصوصیت مختلف در یک گونه، یکی از آنها به عنوان خصوصیت اولویت دار ترجیح داده میشود و به نسل بعدی منتقل میشود.